Jongeren in gesprek over ons voedselsysteem
Wat vinden jongeren eigenlijk van hoe we ons voedsel produceren en eten? Wat weten ze ervan, en wat willen ze anders zien? In het project Wat eten we? gingen studenten uit het hele land met elkaar in gesprek over hun ideeën, zorgen en verwachtingen rond voedsel en landbouw. Wat op tafel kwam, was opvallend helder – en soms verrassend ongefilterd.
Waarom Wat eten we? nodig is
Het gesprek over voedsel is alomtegenwoordig, maar vaak mist het de mensen die er het langst mee moeten leven: jongeren. In deze dialoogsessies, gehouden op MBO- en HBO-scholen in onder meer Groningen, Nijmegen, Stadskanaal en Den Bosch, spraken meer dan 130 studenten openhartig over hun eetgewoonten, twijfels en verwachtingen.
Gezondheid bleek voor velen het startpunt. Ze willen gezonder eten, maar lopen vast in een systeem dat vooral goedkoop en makkelijk is ingericht. Onbewuste keuzes, beïnvloed door marketing, gemak en gewoonte, spelen een grotere rol dan gedacht. Tegelijkertijd heerst er veel verwarring: wat is gezond? Wanneer is iets écht bewerkt? Is boter nou slecht of juist goed?
De jongeren lieten ook zien dat hun ideeën over voedsel nauw verweven zijn met bredere maatschappelijke zorgen: woningnood, bestaanszekerheid, de rol van sport en cultuur. Ze zien voedsel niet als losstaand onderwerp, maar als onderdeel van wat voor samenleving ze willen.
Een les die uitnodigt tot denken
De kracht van het project zit in de vorm. Geen frontaal lesuur, maar gesprekken aan de hand van dilemma’s, stellingen en een ‘kletspot’. De werkvormen maakten het makkelijk om meningen te delen, ook als die nog niet helemaal uitgedacht waren. Dat leverde geen makkelijke antwoorden op, maar wel waardevolle inzichten.
Wat bleek: studenten willen wel praten over landbouw en voedsel, maar missen vaak woorden, context en ruimte om dat te doen. Eén les blijkt dan ook niet genoeg. Het onderwerp leeft – maar vraagt om verdieping en herhaling.
Docenten gaven aan dat het lespakket precies dat oproept: nieuwsgierigheid, betrokkenheid en verwondering. Tegelijkertijd onderstreept het de noodzaak om voedsel structureel op te nemen in het curriculum, bijvoorbeeld binnen het vak burgerschap.
Samenvatting
Wat eten we? is een onderwijsproject dat jongeren serieus neemt. Door met hen te praten in plaats van tegen hen te praten, ontstaat ruimte voor echte gesprekken over voedsel, landbouw en de toekomst.
Binnenkort verschijnt het lespakket online als open source materiaal. De dilemma’s vertalen we naar social media campgane.
Dit project is tot standgekomen in samenwerking met Reframing Studio, Nationaal Klimaatplatform en Food Hub. En het werd mede mogelijk gemaakt door Meststoffen Nederland.